(Help) De school is dicht!

Het zat er aan te komen maar nu is het dan echt zo ver. De scholen zijn dicht en dat blijven ze voorlopig ook. Dat betekent; thuisonderwijs. Waar de één in paniek uit zal barsten, zal de ander het prima vinden. En alles daar tussen in.

Alhoewel ik snap dat een gedwongen thuisonderwijs avontuur heel anders voelt dan ons zelfgekozen thuisonderwijs avontuur wil ik toch graag een aantal tips en ervaringen met jullie delen.

Let wel, dit is mijn persoonlijke mening, als mens. Want dat ben ik ook naast moeder en juf. Degenen die mij goed kennen weten dat mijn mening nogal eens afwijkt van hoe veel mensen tegen dingen aan kijken, waaronder onderwijs. Haal er dus uit wat je dient en blijf vooral zelf kijken naar wat bij jullie gezin past.

Tip 1

Zorg goed voor jezelf. 

In de tijd dat ik fulltime thuisonderwijs gaf vond ik dat het taaiste. Dat je alles was. (Juf, moeder, schoonmaker. Psycholoog, pedagoog, kok enz.) De hele dag. Altijd. Ik hou zielsveel van mijn schatjes maar mijn batterij raakte langzaam leeg omdat ik niet op kon laden, wat zijn weerslag had op de kinderen. Onze kinderen zijn zeer verschillend. Variërend van behoorlijk slim tot gemiddeld en van opvoeden-voor-gevorderden tot easy going en variaties op dit alles.

Als je een partner hebt die ook thuis is, probeer elkaar dan af te wisselen. Sta je er voor (het grootste gedeelte) alleen voor, spreek dan van te voren duidelijk af wanneer de kinderen iets voor zichzelf gaan doen zodat jij dat ook kan doen.

Tip 2

Maak de kinderen deelgenoot van hun eigen leerproces. 

Vraag ze wat ze graag willen leren of willen kunnen. Kan je het zelf ook niet, zie het dan als een kans om het samen te leren. Als je kind jou ziet leren of beter nog ziet worstelen, leert hij ook dat het prima is om ergens voor te moeten werken. Mijn kinderen konden vaak gefrustreerd raken als ik al iets kon en zij niet. Mijn argument dat ik 30 jaar ouder was en dus veel meer tijd had gehad om te oefenen was gericht aan dovemansoren. Maar door zelf te moeten ploeteren zagen ze ook dat ook bij mij niet alles vanzelf ging. Zo kon ik niet breien maar wilde ik het wel leren om het aan mijn destijds eerste klasser (groep 3) te kunnen leren.

Tip 3

Maak een planning.

Het lijkt heerlijk zo’n dag waarop de wekker niet gaat en je niks hoeft maar in de praktijk blijft dat niet leuk. Zeker als je amper de deur uit kunt. Wij hebben nooit een wekker gezet maar werden wakker als het licht werd. Dan stonden we op, kleedden ons aan, ontbeten en gingen aan de slag. De jongsten mochten spelen. Als ik merkte dat het lastig was om tot spel te komen kregen ze van mij een opdrachtje met bijvoorbeeld de kapla of de knikkerbaan. De oudste werkte in een schrift. Elke week schreef ik op 10 bladzijdes een opdracht. Sommige waren leuker anderen minder leuk. Ook de intensiteit en de tijdsduur van de opdracht varieerde. (Denk aan, schrijfopdrachten, spelling, rekenen, een spelletje boggle met mij en in ons geval ook een beetje Spaans) Elke dag moest hij twee bladzijdes doen. Welke hij deed mocht hij zelf weten. Maar ik vertelde er wel bij dat hij met zorg moest kiezen omdat het anders zo kon zijn dat hij sommige dagen alleen maar “stomme opdrachten” zat te doen. Hoogstwaarschijnlijk zullen scholen ook werk verzorgen voor de kinderen. Je hoeft dan niet zelf de opdrachten te verzinnen maar je kan wel kijken in hoeverre je kind(eren) zelf kunnen kiezen wanneer ze iets doen.

Hierna hadden we een pauze met fruit en daarna deden we een beeldende activiteit (schilderen, boetseren, tekenen, knutselen of handwerken). Deze had ik de dag ervoor al voorbereid. Tot slot gingen we ook nog naar buiten en was de rest van de dag voor vrij spel.

Tip 4

Ga naar buiten. 

Zo lang je naar het bos mag, ga naar het bos, of ergens anders in de natuur. Van buiten zijn worden alle gemoederen beter. Mogen we niet meer naar het bos, probeer dan in de tuin of op het balkon te spelen. Of ga stoeien. Spreek van te voren duidelijke regels af. Zeker als je de hele dag binnen zit en hard aan het leren bent is een beetje beweging fijn. Daarnaast leer je door stoeien goed waar de grenzen van jezelf en de ander liggen en leer je je lichaam en de capaciteiten goed kennen. Sluit eventueel af met wat yoga oefeningen. 

Tip 5

Ga klusjes en huishoudelijke dingen doen met je kind(eren). 

Maak voor de lunch samen soep of een salade of bak broodjes. Zelfs peuters kunnen al onder toezicht met een mesje groente en fruit snijden. Zelluf doen! Grotere kinderen kunnen wellicht met hulp zelf al een gerecht of een taart maken. Zij zijn het restaurant en jij mag komen eten. Het kan net zo uitgebreid als je wil, zelf menukaarten of een koksmuts maken of bedenk zelf een recept. Gooi je er gelijk een rekenlesje tegen aan met meten en wegen. Of wellicht etiquette? Netjes de tafeldekken. Wie weet heb je straks wel elke dag een prachtig gedekte tafel! (of . De mijne doen het ook niet uit zichzelf…)

Was een keer met de hand af. Vooral jonge kinderen vinden het heerlijk om met sop en water te spelen. Als je het samen doet heb je gelijk tijd voor een gezellig gesprekje.

Tip 6

Lees! 

Of lees voor. Helaas zijn de bibliotheken ook dicht maar met whatsapp heb je zo een biebgroepje aangemaakt met ouders van school. Schrijf je naam in het boek of houdt zelf een lijstje bij en ruilen maar. Lezen is de basis voor alles, en net als met alles geldt hoe meer je het doet, hoe beter het gaat. Dus maak meters nu de tijd er is. Door het lezen interactief te maken, maak je het aantrekkelijker (zie volgende tip) Enne… goed voorbeeld doet goed volgen ;)

Tip 7

Als er dan toch gelezen wordt dan kan je er net zo goed een activiteit bij doen, zoals bijvoorbeeld:

Tekenen of schilderen (heb je gelijk een beeldende activiteit.) Laat ze een tekening na maken. Door goed te kijken leer je ook tekenen. Of laat ze een tekening maken van een stuk uit het boek wat niet geïllustreerd is.

Maak een advertentie of recensie voor het boek. Waarom moet iemand het boek beslist lezen, of waarom kan hij het beter links laten liggen?

Verzin een alternatief begin of einde voor het boek.

Verzin wat er zou gebeuren als de hoofdpersoon van het tegenovergestelde geslacht was. Zou het verhaal dan drastisch veranderen of juist niet?

Wat als je zelf de hoofdpersoon was, had je dan anders gehandeld? Lijken jullie op elkaar of juist niet? Wat zijn de verschillen? Wat zijn de overeenkomsten?

Laat je kinderen een opdracht bedenken voor jou en het boek dat je leest. Lees je nog geen boek? Neem dan je lievelingsboek van toen je kind was.

Tip 7

Neem de jaarfeesten en seizoenen als rode draad. 

Toen wij op reis waren en ook toen we thuis verder gingen met het thuis onderwijs waren de jaarfeesten onze rode raad. (Zie eerdere blog) Sommige feesten zijn minder bekend, anderen vieren we allemaal. Neem de kans om voor jezelf te ontdekken wat de achterliggende gedachten achter de feesten zijn en kijk welke elementen er bij de leeftijd van je kinderen passen en wat voor jou haalbaar is.
Vind je knutselen echt vre-se-lijk ga jezelf dan niet kwellen met ingewikkeld fröbelwerkjes. Niet leuk voor jou, niet leuk voor je kids. Maar iedereen vind wel iets leuk en is wel ergens goed in. En internet is je beste vriend met thuisonderwijs. Velen gingen je voor dus doe er je voordeel mee!

Tip 8

Heb geduld. 

Ik ben niet voor hamsteren maar als geduld te koop was dan had ik geadviseerd dat te hamsteren. In grootverpakkingen.

Probeer je leven te vertragen ook al roept er van alles om jou aandacht. Degenen die thuis moeten werken hebben er nog een extra taak bij. Adem veel diep in en uit.
Met verbijstering en een sterk gevoel van falen kon ik kijken naar alle happy social mediapost waarbij thuisonderwijs een soort hemel op aarde leek. Moeders die totaal zen waren en kinderen die immer gelukkig en tevreden waren. Inmiddels weet ik uit ervaring (en ervaring van anderen) dat dit zelden zo is de hele tijd. Ja er zitten prachtige momenten bij en er zitten ook hele taaie momenten bij. Dat is niet gek want jullie zijn de hele.tijd.samen. En dat is niet altijd leuk. Dus accepteer, zucht en ga door. Mijn mantra ; “This too shall pass” heeft me heel wat keren “gered”

(Dit is dus een van die happy post, volgens mij was dit de eerste en enige keer dat ik hem zo heb zien zitten)

Tip 9

Zorg dat je kan spuien met iemand.

Over de leuke en de mindere leuke dingen. Thuisonderwijs kan heel eenzaam zijn. Je ziet niet al te veel mensen en de kinderen hebben weinig andere kinderen binnen handbereik. Bij ons omdat iedereen op school zat of werkte en nu omdat het contact geminimaliseerd moet worden. Als je elkaar tips kunt geven maar ook even kunt luchten heb je daarna weer meer frisse moed om door te gaan.

Tip 10

Beperk schermtijd. 

Ik begeef me hier op glad ijs maar ik ga toch mijn ervaringen delen.

Het lijkt zo’n goede en makkelijke oplossing om je kind achter een schermpje te zetten maar in ons geval kreeg ik hem altijd terug en zag ik dat kinderen daarna lastiger tot spel kwamen, of zelfs helemaal niets meer deden als ze wisten dat ze later bijvoorbeeld een filmpje mochten kijken. Filmpjes kijken en gamen blijft namelijk niet eeuwig leuk. Ik merk het nu vooral bij de jongste. Ook al zijn het educatieve filmpjes of spelletjes, het blijft een eenzijdige stimulatie van de hersenen, terwijl jonge kinderen de wereld met hun hele lijf beleven en juist daarvan leren. Stickerboeken boden uitkomst, zeker als het herbruikbare stickers waren.

Ook word er minder gelezen. Toen we op reis waren, waren de mogelijkheid tot schermpjes heel beperkt dus werd er meer gelezen. Nu de mogelijkheden groter zijn merk je dat het lastiger is. Kijk maar naar jezelf, ook wij kunnen vaak lastig van onze telefoon afblijven. Ook hier geldt, goed voorbeeld doet goed volgen.
Ben je moe en je kids ook of heb je echt even een time-out nodig. Zet dan een luisterboek op. Of vul een Mp3 speler (of een spotify lijst) met hun favoriete muziek en verhaaltjes. En maak duidelijke afspraken waar iedereen zich aan houdt. Ook hier is de duidelijke dagplanning goed voor. Mocht er tussendoor toch gezeurd worden dan kan je refereren aan de planning en weten de kinderen waar ze aan toe zijn. Als ze toch mogen gamen, kijk of ze dan online met een vriendje kunnen spelen, zo houden ze toch nog een beetje contact.

Tot slot

Het echte thuisonderwijs gaf ik overigens alleen aan mijn oudste. De jongste twee die toen nog een peuter en oudste kleuter waren deden wel mee met de beeldende activiteiten en het handwerken waar mogelijk maar daar deed ik niets “schools” mee.
Het was een weloverwogen keuze om hen vooral te laten spelen. Wel las ik veel voor en zongen we liedjes en versjes. Als de middelste toch interesse toonde in iets “schools” zocht ik een passende opdracht voor hem. Ik geloof dat taakgerichtheid, doorzettingsvermogen en zin in leren de belangrijkste voorwaarden zijn om het leven als schoolkind te kunnen beginnen (want een kleuter is geen schoolkind). Deze oefen je ook door te handwerken en handelend bezig te zijn in de vorm van spelen,bakken, poetsen en koken. De rest is voor het grootste gedeelte ook schoolrijpheid en een kwartje dat moet vallen. In ons geval was een grotere broer die al echt kon leren een voorbeeld van wat er na de kleutertijd te wachten stond en dus een eerste kennismaking met letters, cijfers en leren. Als je geen oudere kinderen in huis hebt wakker je de interesse ook aan door voor te lezen en spelletjes te doen.

Ik hoop dat we elkaar kunnen inspireren en een hart onder de riem kunnen steken waar mogelijk. Misschien maak je wel een grote pan soep en deel je die met een oudere of iemand die juist nu extra hard moet werken of stop je een mooie tekening bij iemand in de bus, zo maar! Omdat iedereen wel iets liefs kan gebruiken, zeker in deze tijd.

Heb het goed samen!